20 godina
brige o pacijentima
Ultrazvuk (sonografija, ehosonografija) je jedna od najčešće koriščenih pretraga u radiologiji. Ova metoda nam daje sliku unutrašnjih organa pacijenta u realnom vremenu i potpuno je bezbjedna, te je našla primjenu u mnogim granama medicine.
Za slikovni prikaz unutrašnjosti organizma, ultrazvučna metoda koristi elektromagnetne, nejonizujuće i potpuno bezopasne talase, koji se ciljano uz pomoć ultrazvučne sonde šalju u pravcu organa koji treba da se pregledaju. Odaslani talasi se odbijaju o tkivo i šalju se nazad u sondu, što se očitava na ekranu u vidu različitih stepeni apsorpcije talasa u tkivu, na osnovu čega je moguće analizirati karakteristike tkiva koje je snimljeno. Ljekar direktno na ekranu vidi sve detalje o posmatranim organima i opisuje ih na nalazu, te nema čekanja da se nalaz očita.
Ova vrsta pregleda je potpuno bezopasna, te je ultrazvukom moguće pregledati i djecu i trudnice.
Color doppler krvnih sudova je bezbolna, neinvazivna ultrazvučna dijagnostička metoda za ispitivanje strukture i oblika krvnih sudova, kao i kvaliteta cirkulacije.
Color dopplerom se mogu otkriti suženja i proširenja krvnih sudova. Na arterijama se mogu vidjeti naslage (plakovi) koji sužavaju krvne sudove. Ovom metodom se može otkriti i tromboza (djelimično ili potpuno zapušenje arterije ili vene ugruškom krvi). Takođe, mogu se dijagnostikovati varikozne ili proširene vene i odrediti stepen njihovog proširenja.
Ovaj pregled nam daje veliki broj informacija o izgledu krvnih sudova i protoku krvi. Ovaj pregled obezbjeđuje informacije koje će usmjeriti pacijenta ka dopunskoj dijagnostici i liječenju.
Najčešće se radi color doppler krvnih sudova vrata, glave, ruku i nogu. U zavisnosti od toga koji krvni sudovi se ispituju, različite su i indikacije za pregled.
Rentgen je najstariji uređaj za snimanje unutrašnjeg stanja dijelova tijela. Za RTG, odnosno rendgen snimanja se koriste rendgen aparati koji za kreiranje slike koriste X zrake. Najčešće su korištena za dijagnostiku povreda ili stanja koštano-zglobnog sistema, dijagnostici oboljenja pluća i srca, oboljenja bubrega i urinarnog sistema, te u ispitivanju oboljenja jednjaka, želuca i crijeva.
Snimanje RTG aparatom je brzo, lako i bezbolno. Sve što je potrebno jeste da pratite instrukcije radiološkog tehničara koji izvodi snimanje. Iako su X zrake u određenoj mjeri štetne za organizam, rizik koje nose je veoma mali u odnosu na korist koju samo snimanje ima za dijagnostiku. Ipak, nikako se ne preporučuje trudnicama.
CT (kompjuterizovana tomografija) dijagnostika podrazumijeva snimanje uz pomoć rentgenskih (X) zraka i korištenje povezanih kompjuterskih sistema za rekonstrukciju, obradu i analizu tih snimaka.
Dobijene detaljne dvodimenzionalne snimke analizira specijalista radiologije i određuje da li postoje određene patološke promjene na snimanom dijelu tijela, te koliko su izražene i kako pozicionirane.
CT snimanje može da se uradi sa ili bez kontrasta. Kontrast, odnosno kontrastno sredstvo je rastvor koji u sebi sadrži jod, koji dobro apsorbuje RTG zrake. Kada se ovaj rastvor nađe u krvotoku, putuje u sve organe i tada CT snimak može da nam pokaže stanje krvotoka posmatranog organa ili dijela tijela.
Snimanje CT aparatom je odlično za procjenu stanja kod preloma, pregled pluća, te krvnih sudova i krvotoka, dok ne daje kvalitetne informacije kod povreda mišića, ligamenata, tetiva.
Prije CT snimanja, potrebno je ustanoviti da ne postoje nikakve kontraindikacije, jer je ljudski organizam izložen zračenju prilikom ove vrste pregleda. Trudnice ne bi trebalo da rade CT snimanje, osim u slučaju da su životno ugrožene. Takođe, ukoliko je pacijent alergičan na jod, ne smije da radi snimanje sa kontrastom. Snimanje određenih dijelova tijela zahtijeva posebnu pripremu, o čemu će pacijent biti obaviješten prilikom zakazivanja termina.
Mamografija je posebna rentgenska metoda koja se koristi za pregled dojki. Uređaj koji se koristi za snimanje je mamograf, a sastoji se od dvije ploče, koje zrače malu količinu RTG zraka. Prilikom pregleda se dojka stisne između između te dvije ploče, što omogućava detaljniji prikaz građe tkiva i eventalnih promjena u tkivu, koje se potom dalje ispituju.
Mamografija je zbog svoje jednostavnosti i korisnosti postala široko rasprostranjena metoda za rano otkrivanje raka dojke. Mamografski apart može da ukaže na postojanje tumora i prije nego što on postane opipljiv, što igra veliku ulogu u liječenju i smanjuje smrtnost od raka dojke za 30%.
Redovni godišnji mamografski pregled se preporučuje nakon 40. godine života, a preporuka je da se radi u prvih 10 dana menstrualnog ciklusa. Žene su prilikom mamografije izložene maloj dozi radijacije, koja u poređenju sa koristima koje ovaj pregled donosi ima veoma mali rizik za bilo kakve komplikacije.
