Hematologija se bavi izučavanjem krvnih ćelija (njihovog broja, veličine i morfologije) i krvne plazme, čime je moguće otkriti bolesti krvnih ćelija, ali i druga oboljenja koja utiču na njihovo stanje.

Najčešća hematološka analiza je kompletna krvna slika, koja se radi zbog procjene opšteg stanja organizma, kao dio rutinskog pregleda, te praćenja stanja kao što su anemija, leukemija, razni zapaljenski procesi, procjena uhranjenosti organizma i izloženosti otrovnim materijama.

Parametri kompletne krvne slike koje analiziramo su: leukociti, leukocitarna formula, eritrociti, hemoglobin, hematokrit, MCV (srednja zapremina eritrocita), MCH (prosječan sadržaj hemoglobina u eritrocitu), MCHC (prosječna koncentracija hemoglobina u eritrocirtu), RDW (širina distribucije volumena eritrocita), trombociti, MPV (srednja zapremina trombocita).

Uz kompletnu krvnu sliku se često radi i sedimentacija eritrocita, odnosno brzina kojom se krvne ćelije izdvajaju iz seruma, a služi za utvrđivanje upalnih procesa u organizmu.

Pored hematoloških analiza, veoma su važne i analize koagulacije krvi, u koje spadaju: vrijeme koagulacije, vrijeme krvarenja, protrombinsko vrijeme (PT), aktivirano parcijalno tromboplastinsko vreme (aPTT), D dimer, protein S, protein C.

Biohemijske analize krvi su metode za utvrđivanje opšteg zdravstvenog stanja organizma, ali i utvrđivanje postojanja potencijalnih stanja kao što su trudnoća, oboljenja bubrega, jetre, pankreasa, bolesti kostiju, nekroze i slično.

U biohemijske analize spadaju sljedeće analize:

• šećera, masti, proteina, kreatinina, uree, bilirubina,
• enzima (AST, ALT, GGT, ALP, AMY, itd.),
• elektrolita,
• mikroelemenata,
• te analize iz oblasti imunohemije (analize hormona, tumorskih markera, virusna serologija),
• analize zasnovane na specifičnim tehnikama kao što je na primjer masena spekrometrija.

Laboratorijska analiza hormona, uz pregled endokrinologa, predstavlja najbolji način za utvrđivanje hormonskog statusa, odnosno eventualnog hormonskog disbalansa koji može negativno da utiče na stanje kompletnog organizma.

Hormoni su hemijske supstance koje predstavljaju produkt lučenja endokrinih žlijezda (žlijezde sa unutrašnjim lučenjem). Hormoni kroz krvotok dospijevaju do ciljnih tkiva i organa, a svaki ima svoju specifičnu funkciju, te je nosilac ključne poruke određenoj ciljnoj grupi ćelija.

Hormoni su odgovorni za kontrolu i balansiranje gotovo svih procesa u organizmu. Oni utiču na rast, razvoj, metabolizam, apetit, san, plodnost i seksualni nagon, kontrolišu naše raspoloženje i određuju kako se nosimo sa stresom.

Tumorski markeri su molekule koje se u većim koncentracijama nego što je normalno pojavljuju u krvi, urinu, i/ili tkivu pacijenata oboljelih od karcinoma. Tumorske markere proizvodi sam karcinom ili imuni sistem kao odgovor na prisustvo karcinoma ili nekog dobroćudnog stanja, a njihovo određivanje važno je za postavljanje dijagnoze, liječenja i praćenje terapijskog uspjeha.

U kombinaciji sa drugim pretragama, analiza tumorskih markera služi za: prevenciju, provjeru zdravih ljudi ili ljudi s većim rizikom za obolijevanje od karcinoma, uspostavljanje dijagnoze karcinoma, planiranje terapije, određivanje prognoze bolesti, praćenje procesa ozdravljenja i uspjeha terapije.

Ipak, mjerenje tumorskih markera samo po sebi nije dovoljno za dijagnozu karcinoma, jer tumorski markeri mogu biti povišeni i kod osoba s određenim dobroćudnim stanjima. Mnogi tumor markeri nisu specifični samo za jedan oblik karcinoma, već za više vrsta zloćudnih oboljenja. Takođe, tumorski markeri nisu povišeni kod svake osobe koja boluje od karcinoma, posebno u ranim fazama bolesti. Zbog toga tumorske markere treba posmatrati u kombinaciji sa drugim pregledima.

U dijagnostici alergijskih bolesti su, pored subjektivnog iskaza, najvažniji testovi na različite alergene ili grupe alergena.

Postoji nekoliko vrsta alergotestova: kožni testovi (prick, scratch, intradermalni), krvne pretrage i provokacijski testovi.

U ZU Deamedica možete da uradite testiranje na inhalatorne i nutritivne alergene. Testiranje se zasniva na semikvantitativnom određivanju specifičnih IgE antitijela na različite alergene. Za razliku od drugih alergijskih testova, ova vrsta testova ne izlaže pacijenta direktno alergenu i ne utiče na imuni sistem, te je pogodan i za djecu mlađu od 6 godina.

Screening testovi su testovi za provjeru postojanja određenih bolesti kod pojedinca, prije pojave simptoma. Specifični screening testovi mogu da se primjenjuju na određenu populaciju (trudnice, novorođenčad, adolescenti…) ili na rizične grupe unutar populacije (rizične grupe za kardiovaskularne bolesti, osteoporozu, nasljedne metaboličke bolesti, karcinome…).

Cilj ovakvih testova je rano otkrivanje bolesti i prevencija, a rade se u zavisnosti od životne dobi, porodične i lične anamneze, načina života i drugih faktora. Preporuka je da se pojedini screening testovi rade jednom godišnje, u konsultaciji sa ljekarima.